MISSING THE ACTION by: Kiko Ortelano

I Ingkong ku ne kamua.

" Taksiapo mo Kiko!!! Ginamit me pamo ing lagyung Ortelano pa-inglis-inglis na ka man!!!"

"E naka mimimua Ingkong, eku naman laganasan ing pamag-inglis ku." Mimasmas yang bagya i ingkong at merimla ya buntuk.

"Siguru mayap ing sinulat mu, kaya mu uli ning eku a-intindyan, malyari mo dinan mu kung oras king pamanyulat mo?"

O ini i Ingkong ko.

Pilan na lang Presidente ning Pilipinas ding ikit ku. Inyang i Quirino, orinola ya mu a mibalitang gawa king guinto, pakuldasan da ne king pwesto. I Magsaysay naman, ya ing tutung kaluguran ding balanang Pilipino, kaya mu ene asadsad ing pamanungkulan na uli ning panga-aksidente na. Malinis yang menungkulan kaya mu balamu, asu de ding amerikano. I Garcia naman, uli ning ibat ya king pakakalulung kabiayan, ding pengari na at iya man, talaturu la karing eskwela. Inyang meging Presidente ya, masyado lang dakal ding pika-utangan ng lub, inya migsamantala inyang makapwesto na la. Ila pin ding amanuan yung cronies ngeni ciguru pero e da no man kasing garapal ding ngeni. Ing kabalen tamung Tatang Dadong, miki-kayapan ne man menungkulan. Inyang panaun na, ding pamilya na bawal lang magmolestiya king nanu mang gamit o bandi ning gobyerno. At uli ning delikadesa, inuna na ing dakal a serbisyong gobyerno karing aliwang lalawigan bayu ing Pampanga. Ing pakibat na karing magmaktol a kabalen tamu kanita, ken na kayung kaduang hapag. Kayamu ene mikaduanan ing kayang pamanungkulan. I Marcos naman melumud ya king geuian ning makapwesto. Semantalanan ng husto at ena ne buring bili ing poder. Menabusu ya pa at ginamit neng husto ing militar. Inya angga ngeni, balamu litu ya pa ing militar nung nanu ing talagang dapat ng pagobran. I Cory naman, wapin ala yang bitasang beluan keng milagrong binie ning Guinu tamu kaya king kapamilatan ning payapang pamagaklas ding tao. Pero emu atawaran ing ambag na lalu na king pamanyubli ning karapatan ning pilipino a sinupil ng Marcos. I Ramos mayap ya sana, pero masyado ya naman minasa karing kayabe na king militar. I Erap naman, gewa neng bisyo ing Malacanang.

I Gloria naman ngeni, TAKSYAPO na! Dakal na masyado ing sinabi na pekamadinat ya pamanungkulan king palasyo ning Malacanang. At iti akakit tamu. Makarine ya!

Ing kebagsak ng Erap ing JUETENG. Pero i Gloria ngeni ya naman ing makinabang. Maski na ing maina isip, akit ng masala iti. Maski nanung tanggi ing gawan na pati na ding kapulisan na, lalu pang meragul ing JUETENG king pamanungkulan na. Ing makadiri pa, keti mismo king Pampanga, atlung beses patingapun ing bola at mesakit ya pa uling tikyan dala ding numero king Small Town Lottery. Ta nung tutu yang ating masabal, ini mu man sanang lalawigan na, palto na alang jueteng. Pero ali! Garapal la talaga.

Isipan yu namu nung makananu ya kakalulu ing Pilipinas, pero ing pekamal a megawang dalan buong yatu tiu ya keti, ing Diosdado Macapagal Boulevard king Manila Reclamation. Metung man karing opisyales ng Gloria ala man midalum mu man kaniti. O ing tren naman papunta king Clark a North Rail. King eda pibulad-bulad, mekatatlu neng doble mitas ing presyo na niti pero anti mong ala karela. O ita pang NBN-ZTE deal! Ngeni mekauli ne i Bolante, palual da kaya ing mabuluk a bulate da? Ing dakal a smuggling king Subic, lalu na ding miyayaliwang saken a mal, king isip yu ba malyari ing bulgarang dapat a ini nung alang basbas ibat king matas? Balu yu bang pete de itang Reporter a mekatuklas king Fertilizer scam? Akalinguan tamu ba ing pamamudmod dang pera karing manungkulan ban saluan da ing karelang LOYALTY? Ewari inya gagawan da ing anggang agyu da at pisaup-saup da ne ngan talaga i gobernador Panlilio uling petunayan na na iya EDe Asali! Maski na nanung tanggi at pamandayu ing gawan da ding alipores ng GLORIA, eda asalikut ing gagawan da kang Panlilio. Potang i GLORIA yang impeach da antimon ngeni, agad dang sabyan, panayan ye ing 2010. Pero keti Pampanga baligtad ing gagawan da. Eda ne apanayan ing 2010! Ing masakit tanggapan, i GLORIA patanggal de uli ning anggang kapanakawan at katiwalian! I Panlilio naman ala la ni singko man halagang katiwalian a sasangkan!

Pota akalinguan yu ne i GARCI. King buong isip at panamdam ku, talagang pirayit de mu i Fernando Poe! Wa tutu pin artista ya mu, lalu na at anti ne mong kapatad i Erap a mekulung uli ning katiwalian lalu na ing pamananggap PAYOLA king jueteng. Pero ngeni ikit ta naman nung nanu ing pindapat ning ECONOMIST a mikamatas a pegaralan ibat king IVY LEAGUE a eskuwela king Amerika. Balamu mo wari, ing pegaralan da karin ing pamagloku karing memalen at kapanakawan king kaban ning gobyerno?

Masakit mu ing manula. Pero nung misip tamu banayad, baka nung i Poe yang linukluk a presidente tamu inyang 2004, baka e naman makanyan kalala ing mengpalyaring kaiwalian king Pilipinas. Pwede rin naman na mas malala pero iti eku panualan uli na pin na ene man megaral husto i Poe at enana siguru agyung isipan ing masalimuot a pamangurakot king gobyerno.

"Ingkong painawa ka pa mu saguli. Mitas na ka presyun king mua mu king simbitla mu."

"Pupusan ku ne Kiko."

Alang aliwang makatulid king anggang baluktut a malilyari ngeni nung e itamu mu naman. Dapat alang patugot ing kamulatan at kasipagan a mamarap king anggang e mayap a dapat. Sana itamu mikakatutuan ing pangadi tamu. Sana ding pamuntuk ding miyayaliwang pisamban apigume da at tanggapan nung ninu talaga ding salot ning kekatamung balen. Antimurin karing manungkulan. Itamung memalen etana padal karing pulitikong makasarili maski na kapatad tala pa, pengari, siping bale, kumpare o kakilala. Ing pamie da istung eleksyon, panakawan da naman kekatamu potang manungkulan na la. Pakamalan talang tutu ding mapilan a tutung lulugud at magsilbi kekatamu. Diatk la pa, pero agyu talang parakalan nung tutu tamung tukayan ing tuturu ning GUINU tamu.

"Wapin Ingkong. Sana makiramdam lang tutu ding kabalen tamu."